زیر ساخت های تفسیر المیزان (۱)

بررسی نقش شناخت بنیادهای فکری علامه در تفسیرالمیزان در کشف نقاط قوت و ضعف روش به کار رفته در آن است. از یکی از مبانی فکری علامه با عنوان »تفکیک حقایق از اعتباریات« سخن گفته و سپس از نقش این مبنا در مباحث مختلف تفسیری بحث کرده است. مباحث یاد شده عبارتند از: یک - توحید در ابعاد گوناگون مثل مالکیت الهی که منشأ و پیدایش حقایقی در رابطه با ربوبیت الهی، قرب الهی، تسلّط و تصرف الهی، حضور الهی، اطاعت الهی و وعده الهی می گردد. رابطه خداوند با تشریع و همچنین مصالح و مفاسد در افعال الهی. دو - معادشناسی در بحث پاداش و کیفر. سه - انسان شناسی مثل کمالات انسان، فلسفه آفرینش ابلیس، عصمت.  نویسنده از دومین اندیشه بنیادین علامه در تفسیر با عنوان »دیدگاه زبان شناختی« بحث می کند. در آغاز ویژگی های دیدگاه علامه را در رابطه با زبان مطرح می کند که عبارتند از: 1- زبان زاییده زندگی اجتماعی است 2- فلسفه نیاز به زبان تکمیل انسان در کارهاست 3- الفاظ در آغاز برای اشیاء وضع شده است 4- وضع الفاظ براساس ظاهر و صورت اشیاء نیست بلکه به لحاظ هدف و غایت آنهاست. 5- استعمال الفاظ برای مصادیق غیر مادی حقیقی است نه مجازی. در ادامه از نمونه ها و موارد تأثیر دیدگاه یاد شده در تفسیر سخن می گوید و از زمینه های زیر نام می برد: 1- افعال الهی مثل تکلّم 2- رحمت الهی 3- اراده الهی 4- ارتباط کلامی موجودات غیر انسانی 5- واقعیت های ملکوتی و 6- حقایق اخروی.